Tijdens onze zoektocht naar een thema voor dit symposium trokken verschillende onderwerpen onze aandacht: de snelheid van deze tijd, verouderde manieren van handelen en het opnieuw stellen van prioriteiten. Terugblikkend kunnen wij zeggen dat de verschijnselen die wij aanstipten, iets essentieels met elkaar delen.
Kenmerkend voor de jaren negentig is het verval van vaste structuren die decennia lang de basis van ons bestaan hebben gevormd. Geografische grenzen en oude systemen verdwijnen en maken plaats voor nieuwe. We zien dit onder meer in Centraal- en Oost-Europa, Zuid-Afrika en Israël. Economische barrières worden doorbroken en er is steeds meer sprake van een mondiale markt. Ook de grenzen van de technologie worden voortdurend weerlegd, waardoor tevens ethische grenzen gaan schuiven, bijvoorbeeld in de medische en biologische wetenschappen. Niet alleen staatkundige grenzen maar ook abstracte morele en culturele scheidslijnen zijn tegenwoordig dus minder duidelijk te definiëren.
Aantasting van veel sturende structuren en morele zekerheden wordt vaak ervaren als verlies van identiteit. Dit betekent dat wij steeds meer zoeken naar houvast binnen het kader van persoonlijke waarden en karaktereigenschappen. Handelen naar eigen inz icht wordt van het grootste belang. Kritische zelfanalyse is noodzakelijk om een nieuwe basis te scheppen. Voor sommigen is deze ontwikkeling een angstaanjagend proces. Deze tijd van verschuivingen biedt echter vele nieuwe mogelijkheden voor wie zich creatief, wendbaar en slagvaardig durft op te stellen. Vereist is een helder zelfbeeld en een gedegen zelfkennis. Maar ook is inzicht nodig in de externe krachten die onze gedragingen en denkwijzen beïnvloeden. In dit proces dringen de volgende fundamentele vragen zich op: welke elementen vormen de essentie van ons bestaan? Welke factoren zijn bepalend voor de kwaliteit van ons leven? Waar liggen onze krachten en talenten? En hoe denken wij vorm te geven aan onze persoonlijke kwaliteiten en idealen in een steeds veranderende wereld?
Het zijn deze eeuwenoude vragen over het individu en zijn omgeving die steeds weer naar boven komen. Toch zijn wij ons ervan bewust geworden hoe sterk de drang is om, juist in deze tijd, deze fundamentele kwesties opnieuw aan de orde te stellen. We moeten een discussie aangaan over het bestaan in een onzekere wereld die niet alleen het individu betreft, maar ook het niveau van staten en multinationale verbanden.
Voor iedereen die moet leven in een veranderende wereld, maar vooral voor jongeren, de toekomstige vormgevers van de maatschappij, is dit een wezenlijke discussie. Het is een verademing te weten dat men niet gedwongen is te kiezen voor een traditionele, vaak materiële invulling van het bestaan. Er zijn ook andere, nieuwe mogelijkheden voor het creëren van een ‘rijk’ leven.
Bestuur
Alexandra Goetzen
Philip van Notten
Lieke Nieuwland
Jeroen den Tex
Partners
Cultiveer