Thema 1986

"Schep de Toekomst!"

Schep de toekomst! De macht van de rationaliteit en de kracht van de verbeelding

De mens wordt voortdurend geconfronteerd met veranderingen op sociaal, economisch en cultureel gebied. Maar het lijkt wel alsof deze veranderingen in de laatste decennia van de twintigste eeuw door technologische ontwikkelingen in een stroomversnelling zijn geraakt.

Menigeen heeft moeite het tempo bij te houden. Niet onbegrijpelijk. De snelle ‘decorwisselingen’ maken de samenleving complexer en ondoorgrondelijker. Complexiteit suggereert dat er nog sprake zou moeten zijn van enige ratio en beheersing. Maar misschien kunnen we de situatie beter aanduiden met ”chaos”, daarmee erkennend dat we het overzicht verloren hebben. Tekenend zijn de dilemma’s en paradoxen waar we ons in toenemende mate voor geplaatst zien. Voorbeelden zijn niet moeilijk te vinden:

• we doen alles om onze concurrentiepositie te versterken, maar eisen tegelijkertijd arbeidstijdverkorting
• aan medici wier beroep is gebonden aan hoge ethische normen vragen we abortus en euthanasie toe te passen
• we proberen forse bezuinigingen door te voeren, maar roepen daartoe kostbare instellingen in het leven.

De vraag is hoe met dergelijke ontwikkelingen om te gaan. Enerzijds is de mens bij machte te analyseren, plannen en controleren. Anderzijds bezit de mens ook de capaciteit om op creatieve wijze gebruik te maken van zijn weerstanden en om zijn verbeeldingskracht in te zetten voor het vinden van nieuwe oplossingen voor bestaande problemen. Begeeft de mens zich niet te veel op het mechanische pad van de rationaliteit dat leidt tot ‘meer van het zelfde oplossingen’? En snijdt hij de dynamische weg van de verbeelding en creativiteit niet te veel af omdat hij bang is in deze tijd risico’s te nemen? Dienen wij niet veeleer de toekomst te scheppen dan trachten haar te beheersen?

Het zevende symposium van de Veer Stichting zoekt naar antwoorden op deze vragen. De problematiek wordt door een zestal sprekers vanuit een algemeen perspectief benaderd. In dialogen zal de betekenis van het thema voor vier specifieke gebieden nl., cultuur, transnationale organisaties, bureaucratie en leiderschap, ter discussie staan. En tijdens werkgroepen krijgen de deelnemers de gelegenheid persoonlijke ideeën en ervaringen uit te wisselen. De deelnemers zelf staan tijdens deze werkgroepen centraal, niet de werkgroepleiders of bepaalde stellingen.

Sprekers
Marilyn Ferguson
Prof. Dr. Charles Hampden-Turner
Kees Swarttouw
Dianne Hammond
Drs. Albert Kamphuis
Prof. Dr. IIya Prigogine

Symposiumvoorzitters
Prof. Dr. M.R. van Gils
Drs. C. Quispel

Bestuur
Hans Wopereis – Voorzitter
Hugo Noordhoek Hegt
Klaske Veltman
Peter Coebergh
Moniek Vossenaar